انواع پالس اکسیمتر پزشکی

تعریف پالس اکسیمتر:

پالس اکسیمتر دستگاهی برای اندازه گیری میزان هموگلوبین اشباع شده با اکسیژن در بافت‌های محیطی می‌باشد. این وسیله غیر تهاجمی بوده و به سادگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع پالس اکسیمتر سریع‌تر از ارزیابی فشارخون، نبض و تنفس، مشکلات موجود در اکسیژن رسانی را نشان می‌دهد.

جهت مشاهده محصولات پالس اکسی متر کلیک کنید

فروشگاه وینکل

از پالس اکسیمتر چه زمانی استفاده می شود؟

در موارد زیر از پالس اکسیمتری استفاده می شود:

• در طی یا بعد از عمل جراحی یا روش هایی که از تسکین دهنده ها استفاده می کنند.
  • برای بررسی این موضوع که آیا بیمار به دستگاه ونتیلاتور برای کمک به تنفس نیاز است یا خیر.
  • برای مشاهده اینکه داروهای ریه چطور کار می کنند.
  • برای بررسی توانایی فرد برای رسیدن به سطوح بالای فعالیت بدنی.
  • برای بررسی این که شخص دچار وقفه تنفسی در طول خواب (آپنه خواب) می شود یا خیر.
  • برای تشخیص تمام بیماری هایی که بر سطوح اکسیژن خون تأثیر می گذارد، مانند حمله قلبی، نارسایی قلبی، بیماری مزمن انسداد ریوی (COPD)، کم خونی، سرطان ریه، آسم، ذات الریه و …

محدودیت‌های پالس اکسیمتر

• پالس اکسیمتر در موارد زیر دچار خطا در محاسبه عدد صحیحspo2 می‌شود:
• -شوک یا هیپوفیوژن بافتی 
• – هیپوترمی یا آسیب اندام بر اثر سرما
• – وجود مانعی روی بستر ناخن مانند لاک
• – مسمومیت با مونوکسید کربن
• – آنمی
• در صورت مسمومیت بیمار با مونوکسید عدد پالس اکسیمتر به میزان زیادی بالا خواهد بود که کاملاً غیر دقیق است. در واقع چون دستگاه میزان اشباع هموگلوبین را نشان می‌دهد در مسمومیت با مونوکسید، میزان اشباع هموگلوبین را با گاز مونوکسید نشان می‌دهد. (این گاز 200 برابر میل ترکیبی بیشتری نسبت به اکسیژن برای ترکیب شدن با هموگلوبین دارد).

انواع پالس اکسیمتر

پالس اکسیمتر در حال حاضر در دو نوع انگشتی (سیار) و مرکزی (ثابت)موجود می‌باشد. نوع انگشتی بیشتر در اورژانس پیش بیمارستانی و اورژانس بیمارستان (قسمت تریاژ) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نوع ثابت پالس اکسیمتر معمولاً بر بالین بیماران بستری در اتاق احیا یا بخش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پالس اکسیمتر جنینی

برای تشخیص اینکه آیا کودک سالم است یا نه، مورد استفاده قرار می گیرد. اکسیمتر معمولی ممکن است برای یک نوزاد متولد شده به سختی قابل استفاده باشد. این دستگاه برای نوزادان دارای یک پروب است که بر روی سر نوزاد قرار می گیرد تا از طریق گذر اشعه های نور از جمجمه، میزان اکسیژن را دریافت کند. این عمل بر روی پای نوزاد نیز قابل انجام است.

پالس اکسیمتر چگونه عمل می کند؟

پالس اکسیمتر یک پرتو نور قرمز و مادون قرمز را از یک مویرگ خونی عبور می دهد. نسبت نور قرمز به مادون قرمزِ ارسال شده میزان اشباع اکسیژن خون را نشان می دهد.

پالس اکسیمتر بر اساس این اصل کار می کند که خون اکسیژنه، رنگ قرمز روشن تری از خون با اکسیژن کمتر دارد که آبی-بنفش می باشد. ابتدا، اکسیمتر مجموع شدت هر دو رنگ قرمز را اندازه می گیرد، که بیانگر قمست های خون با و بدون اکسیژن است.

اکسیمتر، نبض را تشخیص می دهد و سپس شدت رنگ تشخیص داده شده وقتی نبض وجود ندارد را از مجموع کم می کند. شدت باقی مانده رنگ، فقط نشان دهنده خون قرمز اکسیژنه است. این مقدار بر روی صفحه نمایش الکترونیکی به عنوان درصد اشباع اکسیژن خون نمایش داده می شود.

جهت مشاهده تجهیزات پزشکی عمومی کلیک کنید

فروشگاه وینکل

اهمیت دستگاه و کالیبراسیون آن

از آنجا که این دستگاه در بخش‌های حساس بیمارستانیICU-CCU-NICU مورد استفاده قرار می‌گیرد باید از صحت عملکرد این دستگاه اطمینان کافی پیدا کنیم. از جمله عواملی که می‌تواند موجب ثبت نتایج نادرست در دستگاه گردد عبارتند از:

۱-در معرض نور شدید قرار گرفتن .
۲-فشار خون خیلی بالا یا پایین شخص مورد آزمایش

۳-دمای غیرعادی بافت

۴-وجود جذب کننده‌هایی مثل لاک یا رنگ

۵-در وضعیت نامناسب قرار دادن انگشت اشاره در مکان مشخص آن در هنگام استفاده از دستگاه.

مکان‌هایی که برای پالس اکسی متری در بزرگسالان  بیشتر استفاده می‌شوند انگشت دست، انگشت پا و بالا یا پایین گوش  و در نوزادان، کف پا یا کف دست. یا انگشت شست پا یا دست است.

 نکات کاربردی

برای کنترل تعداد ضربان قلب با دستگاه پالس اکسیمتر بهتر است ضمن استفاده از پالس اکسیمتر انگشتی یا پالس اکسیمتر ثابت حتماً  نبض بیمار برای دریافت اطلاعاتی در مورد کیفیت نبض (قوی یا ضعیف بودن یا منظم و نامنظم بودن آن) کنترل شود. ضمن این که دستگاه پالس اکسیمتر ممکن است در اثر عواملی چون لرزش، درجه حرارت محیط و یا کاهش شارژ دچار نوسان شود و تعداد نبض را غیر واقعی نشان دهد. لمس نبض بیمار به کنترل دمای بدن بیمار و تشخیص هیپرترمی و هیپوترمی نیز کمک می‌کند.

پالس اکسیمتر درصد هموگلوبین اشباع شده با اکسیژن را به صورتspo2نشان می‌دهد. مقدار طبیعی آن برای شخصی که در هوای اتاق نفس می‌کشد 99-97% می‌باشد. درصد کمتر از 95 می‌تواند نشانه هیپوکسی بیمار باشد. برای تعیین هیپوکسیک بودن یا نبودن بیمار باید عدد پالس اکسیمتر را در کنار یافته‌های دیگر ارزیابی کرد.

نکته مهم:

باید بیمار را درمان نمود نه این که فقط عدد پالس اکسیمتر را اصلاح کرد.

عدد پالس اکسیمتر به عنوان ششمین علایم حیاتی شناخته می‌شود. این امر نشان می‌دهد که عدد پالس اکسیمتر یک معیار استاندارد برای سنجش وضعیت بیمار در کنار تنفس، نبض، رنگ پوست، مردمک و فشار خون است.

محل قرارگیری پالس اکسیمتر روی بدن نوزادان

محل قرارگیری پالس اکسیمتر روی بدن بزرگسالان